درباره پرفسور امین
پرفسور سید حسن امین (پرفسور امین)، فیلسوف، حقوقدان، تاریخدان، ایرانشناس، ادیب، شاعر، استاد اسبق دانشگاه های انگلستان، هند و چین و استاد افتخاری بین المللی دانشگاه حکیم سبزواری است. پرفسور امین در هفتم آذر ۱۳۲۷ از پدری دانشمند (سیدعلینقی امین) و مادری شاعر (فاطمه عربشاهی) در شهر تاریخی سبزوار در خراسان بزرگ متولد شد.
پرفسور امین با نام کامل شناسنامه ای «سید امیرحسن امین»، نام و نام خانوادگی خود را وامدار پدربزرگ دانشمندش، میرسیدحسن امین الشریعه سبزواری (در گذشته ۱۳۱۸) از علمای مشروطه طلب است که مظفر الدین شاه قاجار در شعبان ۱۳۱۶ قمری (هشت سال پیش از صدور فرمان مشروطیت )، به او به عنوان یکی «از اجله علمای عصر»، لقب و سمت امین الشریعه و مستمری مادام العمر داد و محمدعلی شاه در استبداد صغیر او را به جرم مشروطه خواهی از خراسان نفی بلد و به «سرخنکلاته» استرآباد (گرگان کنونی در استان گلستان) تبعید کرد.
پدر بزرگ مادری اش عالمی شجاع معروف به «آقای شاه» (سیدحسین عربشاهی) بزرگ خاندان سادات عربشاهی از بنی اعمام دکتر قاسم غنی ( طبیب، ادیب و سیاستمدار و مصحح دیوان حافظ با علامه قزوینی) بود که جان دکتر غنی را در توطئه دشمنانش در اتهامی نابجا از دست مجتهد مستبد شهر نجات داد.
دانش اندوزی و افتخارات علمی پرفسور امین
پرفسور امین در پنج سالگی به دبستان و در هفده سالگی به دانشگاه راه یافت و با سخت کوشی به تحصیل ادبیات، حقوق و فلسفه پرداخت و سرانجام به دلیل دانش گسترده دایره‌المعارفی اش در علوم انسانی و اجتماعی در شرق و غرب زبانزد شد. به همین دلیل:
۱. انجمن مفاخر ایران زمین، روز هفتم آذرماه (زادروز امین) را در تقویم مفاخر ایران به نام وی ثبت کرده است.
۲. پروفسور داریوش فرهود (پدر علم ژنتیک ایران، متولد ۱۳۱۵) در جلد ششم «دایره المعارف ایران فرهنگی»، پرفسور امین را یکی از «ایرانیان جهانی» و یکی از دو حقوقدان ایرانی جهانی نام در کنار شیرین عبادی (تنها ایرانی برنده جایزه نوبل که موجب اشتهار بین المللی می شود) معرفی کرده است.
۳.دکتر حسین باهر (استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی، متولد ۱۳۲۳)، در کتاب «از قم تا رم و بالعکس» پرفسور امین را یکی از چهل نفر چهره های جهانی قرن اخیر، در کنار شخصیت های مهمی چون گاندی رهبر سیاسی و معنوی هندی ها، نلسون ماندلا، رهبر آفریقای جنوبی. مهاتیر محمد رهبر مالزی و آیت الله بروجردی که توانست رسمیت مذهب شیعه را از شیخ الازهر بگیرد، قرار داده است.
۴. استاد عبدالرفیع حقیقت در کتاب «وقایع فرهنگی ایران از قرن اول هجری تا امروز» تاریخ تولد امین در هفتم آذر ۱۳۲۷ را به عنوان یک واقعه فرهنگی در صدساله اخیر در ایران در کتاب مزبور ثبت کرده است.
۵. استاد احمد نیکو همت در کتاب شاعران در سنگر مطبوعات، از انتشارات موسوی زاده، چاپ اول ۱۳۸۲ ، زندگی نامه امین را در ردیف بزرگانی همچون دهخدا، ملک الشعرای بهار، کاظم زاده ایرانشهر، سعید نفیسی، اقبال لاهوری، خلیل الله خلیلی، بدیع الزمان فروزانفر، دکتر نصرت الله کاسمی، حبیب یغمایی، دکتر پرویز ناتل خانلری آورده است.
۶. استاد عزت الله فولادوند نیز در کتاب « نقش فرهنگ جهان گرای ایران در زلال آیینه تاریخ»، ( تبریز، انتشارات یانار،۱۳۹۵)، پرفسور امین را در کنار علامه دهخدا، ملک الشعرای بهار، دکتر محمد معین و دکتر پرویز ناتل خانلری، به عنوان یکی از فرهنگسازان ایران پس از مشروطیت نام برده است.
۷. وب سایت رسمی دانشگاه تهران در سایت « دانش آموختگان شاخص» این دانشگاه، پرفسور امین را پس از محمدعلی اسلامی ندوشن و حسین الهی قمشه ای و پیش از عزت الله انتظامی و محمد ابراهیم باستانی پاریزی به عنوان یکی از شاخص ترین فارغ التحصیلان دانشگاه تهران معرفی کرده است.
۸. انجمن حقوق شناسی ایران به اهتمام استادان حقوق دکتر وحید آگاه و دکتر تهمورث بشیریه با امین در ردیف برجسته ترین استادان علم حقوق مانند دکتر ناصر کاتوزیان، دکتر سیدحسین صفایی، دکتر محمدرضا بیگدلی، دکتر سید محمد هاشمی، دکتر گودرزی افتخار جهرمی و … مصاحبه کرده و فیلم مستند ساخته اند.
۹. رادیو فرهنگ در بهار ۱۳۸۶ در برنامه «دانشوران» گفتگوی مفصل خود را با امین، در کنار برجسته ترین دانشوران معاصر همچون استاد عبدالله انوار، دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی، دکتر غلامحسین دینانی، دکتر سید جعفر شهیدی، دکتر علی‌محمد کاردان و دکتر محمدحسن گنجی، در شمار چهره های درخشان دانش، فرهنگ و فرزانگی و مفاخر علمی و ادبی ایران پخش کرد.
۱۰. پیام فضلی نژاد در سلسله گفتگوهایی با متفکران، اندیشمندان و دگراندیشان ایران معاصر از جمله دکتر سیدحسین نصر، دکتر احمد مهدوی دامغانی، دکتر هرمیداس باوند و … با امین مصاحبه کرد که این سلسله گفتگو ها تحت عنوان «شوکران» از شبکه ۴ تلویزیون ایران پخش و با استقبال اهالی فرهنگ و اندیشه مواجه شد.
۱۱. دکتر امیر دبیرمهر در برنامه گفتاورد رادیو تهران پس از مصاحبه با دکتر غلامحسین دینانی با امین مصاحبه کرد.
۱۲. محمد تیتکانلو در مجموعه «مفاخر ملی فرهنگی هنری ایران» عکس امین به شیوه داگرئوتیپ(با جیوه بر روی صفحه نقره) را در کنار داریوش شایگان، عزت الله انتظامی، سیمین بهبهانی، جمشید مشایخی و ۱۴ نفر دیگر جاودانه کرده است.
۱۳. مهندس حبیب الله انیسی در رادیو گفتگو در برنامه «حیاط خلوت»، در کنار دیگر مشاهیر با پرفسور امین مصاحبه کرد که در دو ساعت پخش شد.
۱۴. گفتگوها و مصاحبه های مدیران و سردبیران نشریه های ادواری و مطبوعات با امین بسیار است، از جمله مصاحبه محمد قوچانی در مهرنامه، مهندس لطف الله میثمی در چشم انداز ایران، مریم باقی در آگاهی نو، آزاده میرشکاک در نسیم بیداری، محمود اسدی در چهره های ماندگار، دکتر امیر رضا هادی در ایرانگرد، علی نظری در پایتخت، مهدی بهمنی در آینه زندگی، مهدی مقصودی در ستاره شرق، فاطمه عاطفی در پادنگ، محمدکاظم سالمی در هنرپو، تدینی در ملک بیداری، علی اکبر طیب در سربداران و ده ها مجله معتبر دیگر و تعداد بی شماری از روزنامه ها از روزنامه شرق، ایران، اعتماد، آفتاب یزد ستاره صبح، امرداد و قانون بگیرید تا مطبوعات شهرستانی مانند گیلان ما، پادنگ، استهبان و هشترود.
۱۵.صدها نویسنده، پژوهشگر و دانشجو در آغاز کتاب ها، پایان نامه ها و مقاله های خود یا آثار خود را به امین تقدیم کرده اند یا در مقدمه آنها از کمک های علمی و راهنمایی های عملی او سپاسگزاری کرده اند و هزاران تن از پژوهشگران در شرق و غرب به آثار او ارجاع داده اند.
الف. نمونه ای از کتاب هابی که به امین تقدیم شده است، دو کتاب از بیست و چند کتاب تالیف دکتر محمدتقی سبکدل (۱۳۵۵) از استادان ادبیات استان آذربایجان شرقی مقیم تبریز است. د
کتر سبکدل، کتاب « کلیات اشعار شهریار » را با این عبارات در سومین صفحه کتاب، به پرفسور امین تقدیم کرده است : « پیشکش به استاد بزرگوارم، دانشمند وارسته و عالم معزز، استاد پروفسور سیدحسن امین، محمدتقی سبکدل». دکتر سبکدل همچنین، در سومین صفحه کتاب دیگری از تالیفات خود با عنوان « مکتب شهریار» که در ۷۴۳ صفحه در شمار انتشارات بهاردخت در ۱۳۹۲ چاپ شده است.
این تالیف را به چهارتن که جوان ترین آنان، امین است، به این عبارت تقدیم کرده است : « تقدیم به روح بزرگ و جاودانی زنده یادان و اوستاد استادان دکتر منوچهر مرتضوی، دکتر محمدامین ریاحی، دکتر ایرج افشار و پیشکش به جهانی بنشسته در گوشه ای استاد بروفسور سیدحسن امین»
ب. نمونه آخرین پایان نامه ای که به پرفسور امین تقدیم شده است، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خانم مریم رئیسی وکیل پایه یک دادگستری استان اصفهان است.
ج. از اولین کتابهایی که از پرفسور امین بابت همکاری علمی و گره گشایی ادبی تشکر شده است، یادداشت های دکتر قاسم غنی به کوشش پسرش دکتر سیروس غنی چاپ لندن است .
د. از آخرین کتاب هایی که از پرفسور امین به دلیل کمک علمی و فکری تشکر شده است، دیوان اشعار ضیا الحق حکیمی معروف به ضیایی سبزواری نوه حکیم حاج ملاهادی سبزواری چاپ انتشارات متن در متن به مدیریت خانم مهندس مهرعلیزاده و حسن اهتمام پارمیس حکیمی نوه هنرمند شاعر است.
۱۶. در خبرگزاری ها، شبکه های اجتماعی و فضای مجازی نیز مصاحبه های پرفسور امین بی شمار بوده است. عباس کریمی در ایکنا، آریا دوست در ایلنا، اسفندیار عبداللهی در دیدار نیوز، سهیلا محمدی نیا در ایرانگرد، برومند شکری در نمانامه، دارستانی در فرتاک نیوز، محسن عباسی فرد در چکاوک نیوز، فتح اللهی در دیپلماسی ایرانی، زندی در همدان نامه، بهنام دارابی در موسسه مدارا و گفتگو، جواد دباغی مقدم در سبزوار نیوز، بهنام سعادتی در سیاست نیوز و جامعه ایده آل، مهندس بهراد در جبهه ملی سامان ششم، عماد گلی در سفیر عمید و .. مکرر با امین مصاحبه هابی داشته اند.
آخرین چنین مصاحبه ای را مهندس مهدی زمانی در برنامه «فرهیختگان» با امین در کنار دکتر ژاله آموزگار، دکتر جلال الدین کزازی، استاد غلامحسین امیرخانی، رسول مرادی و دکتر محسن مدیر شانه چی و … انجام داد که در شامگاه هشتم امرداد ۱۴۰۱ به طور زنده و بدون سانسور و ادیت، از سایت انجمن سیاوش پخش شد.
۱۷. دکتر محمود اسعدی در مجله « چهره های ماندگار» ، علیرضا نوری زاده در ایران فردا، کسری ناجی در بی بی سی، فرهودی در صدای آمریکا، ایرج جمشیدی در « سرخط خبر» در ایران فردا، مهندس بهرام در خانه هنرمندان، یاسر معظمی گودرزی در شبکه جام جم و ده ها خبرنگار و گزارشگر دیگر در شبکه های مختلف تلویزیونی و رادیویی بویژه رادیو فرهنگ و رادیو گفتگو با امین به عنوان حقوقدان فیلسوف، تاریخدان و ادیب و یکی از برترین متفکران و اندیشمندان ایران معاصر مصاحبه کرده اند.
۱۸. مطبوعاتی پیشکسوت ایرج جمشیدی مدیر روزنامه آسیا و آسیا نیوز، در برنامه های مختلف بویژه سلسله گفتگو های هفتگی «صد سال پیش» راجع به تاریخ، رجال و رخدادهای سیاسی و فرهنگی سالهای پس از مشروطیت در ایران، بیش از هشتاد مصاحبه با پرفسور امین انجام داده است که بخش اخیر از سال ۱۴۰۰ تا کنون همه هفته مرتب بجز یک هفته از تلویزیون ماهواره ای ایران فردا پخش شده و مورد استقبال بینندگان فارسی زبان در سطح جهان قرار گرفته است.
۱۹. امین و آثارش سوژه انواع هنر قرار گرفته اند.
الف. بیش از ۱۵۰۰ شاعر از جمله مشفق کاشانی، حسین آهی، ادیب برومند، حمید سبزواری، دکتر قدمعلی سرامی و دکتر عباس کی منش برای او شعر ساخته اند.
ب. خوشنویسان مختلف از جمله استاد غلامحسین امیرخانی، استاد یدالله کابلی خوانساری، رسول مرادی، حسین خسروی، یعقوب انوش، یونس خانلرزاده، کامل قلی پور، محسن گل محمدزاده، فرهاد جلیلیان، محمود خوشنویس و دیگر خوشنویسان نزدیک هزار قطعه از اشعار و کلمات قصار او را خوشنویسی کرده اند.
ج. اشعار و کلمات قصار امین سوژه نقاشی خط نیز بوده است. یک نمونه برجسته از آن شعر وطن و پرچم شاهنامه امین است که عباس رحیمی آن را به سبک ابداعی خود « نگارینه خط» نگارش/ ترسیم کرده است که تصویر آن در مجموعه آثار او چاپ شده و اصل آن با حضور و سخنرانی امین در موسسه فرهنگی اکو رونمایی شد. نمونه دیگر، نقاشی خط شعر امین به قلم محمد جعفر سروی است.
د. فیلم مستند زندگی پرفسور امین را چندین مستندساز از جمله حمیدرضا محسنی، محمود رضاخانی و امید منوچهریان ساخته اند.
ه. شعر امین را خوانندگان مشهور از جمله محسن نامجو خوانده و آهنگسازانی همچون بهمن فردوسی روی آن آهنگ گذاشته اند.
و. مجسمه پرفسور امین را مجسمه سازان نامداری همچون زنده یاد ناصر هوشمند وزیری خالق غار موزه وزیری ساخته اند که در کنار سردیس پروفسور محمود حسابی و پروفسور محسن هشترودی در غار موزه وزیری در لواسان در معرض دید بازدیدکنندگان است. همچنین هادی عارفی منش سردیس پرفسور امین را به مناسبت برگزاری «همایش پروفسور سیدحسن امین: فرصتی برای بزرگداشت اندیشه های سترگ» ساخت که در ۷ آذر ۱۳۸۸ در آن همایش رونمایی شد.
ز. پرتره پرفسور امین را بیش از پنجاه تن از نگارگران معاصر به انواع و اقسام به تصویر کشیده اند. از همه مهمتر پرتره امین اثر ماهرخ وحیدنیا است که به سبک پرداز، درکنار مفاخر بزرگ تاریخی ایران – همچون کورش، فردوسی، نظامی و امیرکبیر- کشیده اند. تازه ترین این پرتره ها، اثر دکتر مهین حقدوست ( مدیر نگارخانه حقدوست ) است که پاره امین را در کنار مشاهیر دیگر ایران کشیده و در کتاب خود به چاپ رسانده است.
احمد منهوبی ( شباهنگ) نیز پرتره امین را در کنار شاهنامه امین کشیده و تصویر آن را در کتاب خود به چاپ رسانده است. عطا الله خانبلوکی مدیرکل وزارت ارشاد و شادروان دکتر میرفخرایی قاضی دیوان عالی کشور و دیگران نیز پرتره امین را کشیده اند که تصویر تعدادی از آنها در مجله حافظ چاپ شده است.
ح. علیرضا جوزی استاد در منبت و معرق کاری نیز تصویر پرفسور امین را بر چوب کشیده است با خوشنویسی فرهاد جلیلیان
۲۰. پرفسور امین در نزدیک به یکصد همایش بین المللی و ملی در پنج قاره جهان شرکت و سخنرانی کرده است که آخرین آنها همایش بین المللی ابوالفضل بیهقی در دانشگاه حکیم سبزواری در اول آبان ۱۴۰۱ بود. پروفسور سیدحسن امین همچنین در صدها افتتاحیه و اختتامیه نمایشگاه های نقاشی، خوشنویسی و تئاتر به عنوان مهمان ویژه و سخنران کلیدی دعوت داشته است که آخرین آنها سخنرانی در رونمایی ترجیع بند هاتف اصفهانی به خط استاد غلامحسین امیرخانی در در فرهنگستان هنر و بزرگداشت جهان پهلوان غلامرضا تختی و بریدن کیک تولد او در فرهنگسرای گلستان هر دو در تابستان ۱۴۰۱ بود.
۲۱. برای بررسی آثار و اندیشه‌ها و رونمایی از کتاب های امین، در طول سی ساله اخیر ده ها همایش، مجلس بزرگداشت و جشن تولد گرفته شده است،
از آن جمله:
- «همایش پروفسور سیدحسن امین: فرصتی برای اندیشه های سترگ» در یازده محور همچون امین و دانش حقوق، امین و ادب فارسی، امین و تاریخ ایران و جهان، اندیشه و جایگاه سیاسی امین و ….
- بزرگداشت شصت و یکمین زادروز امین در هفتم آذر ۱۳۸۸ در تالار اجتماعات مسجد بقیت الله در شهر سبزوار به دبیری علمی سید رضا قریشی زاده سردبیر نشریه سربداران.
- بزرگداشت او به عنوان حقوقدان در کانون وکلای دادگستری استان زنجان به اهتمام دکتر علی پزشکی رئیس کانون وکلای زنجان، د. بزرگداشت به عنوان فیلسوف و نویسنده و شاعر در نمایشگاه کتاب و مطبوعات به اهتمام فرتاک نیوز با سخنرانی استاد محمد علی امینیان رئیس انجمن سخنوران.
- بزرگداشت در انجمن هم اندیشان ایران فرهنگی به عنوان رونمایی از شاهنامه امین به اهتمام و سخنرانی پروفسور داریوش فرهود پدر علم ژنتیک ایران.
- بزرگداشت به عنوان شاعر و فیلسوف در انجمن شاعران ایران به اهتمام کیومرث مهدوی متخلص به خدیو در آبان ۱۳۸۶.
- بزرگداشت در اداره کل ارشاد استان البرز به اهتمام سید محمد تهرانی پور متخلص به سفیر نیشابوری رئیس انجمن سفیران سخن و محمد شعبانی مدیر مجله روزهای طلایی.
- بزرگداشت به مناسبت روز قلم در خانه اندیشمندان علوم انسانی به اهتمام سرهنگ هوشنگ وزیری فراهانی.
- بزرگداشت به مناسبت روز حافظ در فرهنگسرای شفق به همت انجمن ادبی بهار خاقانی.
- بزرگداشت به مناسبت چاپ و نشر تمبر اختصاصی با چهره امین در موزه امام علی به اهتمام بنیاد بین المللی دکلمه به ریاست دکتر وحید عمادی و دبیری مهندس احمد کجوری.
- بزرگداشت در دانشگاه علمی کاربردی کار در خیابان طالقانی به مناسبت جشن روز تولد و رونمایی از مجسمه ساخت استاد ناصر وزیری، ک. بزرگداشت به عنوان مصحح دیوان حاج ملاهادی سبزواری در مراسم رونمایی آن کتاب در خانه هنرمندان به مدیریت دکتر مجید سرسنگی.
- بزرگداشت در سلسله بزرگداشتهای گالری انتظامی به مدیریت سحر انتظامی همراه با مشاهیری همچون عزت‌الله انتظامی آقای بازیگر و قدرت الله انتظامی استاد موسیقی و …
- بزرگداشت به عنوان فیلسوف، حقوقدان و ادیب و دانشمند نمونه در حسینیه ارشاد به اهتمام دکتر ناصر میناچی، دکتر اسماعیل حاکمی و دکتر محمدباقر چوبک در ۱۳۹۰.
- بزرگداشت به عنوان الگوی موفقیت علمی و آموزشی در فرهنگسرای ولا در شهر ری در نوزدهمین همایش موسسه بین المللی فرهنگی و آموزشی فکر برتر به اهتمام موسس و رئیس موسسه دکتر افسر رنجبر در ۲۰ آبان ۱۴۰۱.
و ده ها بزرگداشت مشابه در دانشگاه ها، فرهنگسراها و انجمن های ادبی
تحصیلات و کارآموزی ها
پرفسور امین در هفده سالگی در مهر ۱۳۴۵ وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. همزمان با تحصیلات دانشگاهی، فلسفه شرق را نزد بزرگانی همچون حسن زاده آملی، سید رضی شیرازی، محمد کاظم عصار، رفیعی قزوینی، حکیم شیرازی، یحیی طالقانی، مهدی حائری یزدی، جواد مصلح، سید محمدکاظم میریحیی و پدرش سید علینقی امین خواند.
استادان بزرگ پروفسور امین در علم حقوق در ایران، دکتر سیدحسن امامی (امام جمعه محمدرضا شاه)، دکتر احمد متین دفتری (نخست وزیر رضاشاه)، استاد آقا میرزا محمود شهابی خراسانی، استاد آقا محمد سنگلجی و استاد سید محمد مشکات و در انگلستان پروفسور جان گرانت John P. Grant (رئیس دانشکده حقوق دانشگاه گلاسگو در اسکاتلند و استاد حقوق بین الملل در دانشگاه سی راکوز آمریکا) در گلاسگو و پروفسور نوئل کلسون Noel Coulson (رئیس دپارتمان حقوق مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی SOAS) در لندن بودند.
مدارک و سوابق دانشگاهی پروفسور امین در علم حقوق، عبارتند از:
- کارشناسی حقوق قضایی, دانشگاه تهران، ۱۳۴۹
- کارشناسی ارشد حقوق خصوصی, دانشگاه تهران ۱۳۵۳
- گواهینامه اتمام کارآموزی قضایی از وزارت دادگستری
- دکتری تخصصی Ph.D درحقوق بین الملل از دانشگاه گلاسگو در بریتانیا
- گواهینامه نیل به مرتبه استادی تمام (پروفسور) دانشگاه گلاسگو کلدونین، دانشگاه مطالعات خارجی پکن. دانشگاه گواهاتی هند
پرفسور سید حسن امین جوانترین قاضی دادگستری
پرفسور امین در ایران با قبولی در کنکور قضاوت، دوره کارآموزی قضایی را در وزارت دادگستری تحت تعلیمات استادانی چون مسعود هدایت، دکتر مصطفی رحیمی، دکتر امیرحسین شیخ نیا و اشباه و امثال آنان گذرانید و پس از تحلیف به عنوان جوانترین قاضی دادگستری در تلویزیون سال ۱۳۵۱ نشان داده شد و به قضاوت پرداخت و بعد از استعفا از دادگستری از کانون وکلای دادگستری در ۱۳۵۴ تقاضای پروانه وکالت کرد و سرانجام پس از بازگشت به ایران پروانه پایه یک دادگستری گرفت.
پرفسور سیدحسن امین در انگلستان نیز با دادن امتحانات سخت و کارآموزی نزد سولیسیترها و بریسترها، عضو دانشکده وکلای دادگاه های عالی Faculty of Advocates شد که بزرگانی همچون دیوید هیوم فیلسوف نامدار فارغ‌التحصیل دانشگاه گلاسگو عضو آن بوده اند. امین همزمان، عضو کالج عدالت College of Justice شد که ریاست افتخاری آن با پرنس چارلز ولیعهد انگلیس است و به او حق حضور در مجلس لردان در مرحله شکایت به دیوان تمیز می دهد.
کسب سمت استاد تمام (پرفسور)
پرفسور سید حسن امین پس از پانزده سال تدریس تمام وقت و گذراندن همه مراتب دانشگاهی در اول اپریل ۱۹۹۲ (مطابق اردیبهشت ۱۳۷۱) به سمت استاد تمام صاحب کرسی ( پروفسور) در دانشگاه گلاسگو کلدونین ارتقاء یافت، دانشگاهی که یکی از استادانش (گوردن براون) نخست وزیر انگلستان و یکی از فارغ التحصیلانش (حسن روحانی) رئیس‌جمهور ایران شده اند.
امین همچنین در سنت تعلیم و تربیت علوم قدیمه نیز به دریافت اجازه افتا و تدریس در مذاهب اربعه اهل سنت (از علامه ملا رشید برهانی) و اجازه حدیث در مذهب شیعه (از آیت الله العظمی سیدمحمد شیرازی و پدرش آیت الله سیدعلینقی امین) توفیق یافته است.
تالیفات و تصنیفات پرفسور سیدحسن امین
امین هفتاد عنوان کتاب به فارسی و انگلیسی و بیش از دویست مقاله پژوهشی در داخل و خارج، تالیف و تصنیف کرده است.
دکتر محمدباقر چوبک و دکتر محمدتقی متقی در مقاله « کارنامه علمی و فرهنگی امین» در ویژه نامه نشریه سربداران در بهار ۱۳۸۸ آثار مکتوب پرفسور امین را چنین بخش بندی کرده اند:
- تالیف و تصنیف
- تصحیح متون
- ترجمه از فارسی به انگلیسی
- ترجمه از انگلیسی به فارسی
- بخشی از کتاب، مقاله ای در مجموعه مقالات
- دایره‌المعارف نگاری
- ویراستاری کتاب های دیگران
- دفترهای شعر و آثار منظوم
- مقدمه و تقریظ بر کتاب های دیگران
- مجله نگاری و سردبیری نشریات.
اولین اثر مکتوب پرفسور امین
اولین اثر پرفسور امین مجموعه اشعارش با عنوان «ترانه فرشتگان» بود که در مهر ۱۳۴۳ در شانزده سالگی منتشر کرد.آخرین کتاب او در فلسفه شرق «وحدت وجود»، در فلسفه غرب «تاملات نابهنگام نیچه»، در حقوق «تاریخ حقوق ایران»، در ادبیات «دیوان قصاید امین» است.
مفصل ترین اثر او شاهنامه امین یا دانشنامه ایران در هفت مجلد، نظیره و متمم شاهنامه فردوسی به نظم و یک دایره المعارف ایران شناسی به نثر است. پرفسور امین همچنین در اکثر دایره المعارف ها و مجلات حقوقی و فلسفی معتبر فارسی مقاله دارد.
برخی از مجلات معتبر فارسی که مقالات پرفسور امین در آنها به چاپ رسیده.
- مجله یغما به مدیریت حبیب یغمایی.
- مجله سخن به مدیریت دکتر پرویز ناتل خانلری.
- مجله راهنمای کتاب، به مدیریت ایرج افشار.
- مجله گوهر به مدیریت دکتر نصرت الله کاسمی.
- مجله وحید به مدیریت دکتر سیف الله وحیدنیا.
- مجله ارمغان به مدیریت وحیدزاده دستگردی( نسیم).
- مجله هوخت به مدیریت انجمن زرتشتیان ایران.
- مجله ره آورد به مدیریت حسن شهباز.
- مجله ایرانشناسی به مدیریت دکتر جلال متینی.
- مجله میراث ایران به مدیریت دکتر شاهرخ احکامی.
- مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی به مدیریت مهدی بشارت.
- مجله رودکی به مدیریت محمد عزیزی.
- مجله کیهان اندیشه به مدیریت محمدجواد صاحبی.
- مجله نگین به مدیریت دکتر محمود عنایت ( قبل از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران و بعد از آن در آمریکا)
- فصلنامه مهرگان به مدیریت دکتر ستاره درخشش ( دختر محمد درخشش وزیر فرهنگ)
- فصلنامه اباختر به مدیریت سیروس مهدوی
- فصلنامه گیلان ما به مدیریت دکتر محمدعلی فائق
- ماهنامه پادنگ به مدیریت فاطمه عاطفی
- مجله جامه دران به مدیریت محمد حاجی زاده
- ده ها مجله دیگر مثل بررسی و نقد کتاب، گیلوا، نامه گیل، گلگشت تو کتاب های دیگر دانشمندان، نویسندگان، شاعران و هنرمندان در سطح جهان است و بر بیش از ۲۶۰ کتاب مقدمه و تقریظ نوشته است.
دایره‌المعارف نگاری پرفسور امین
پرفسور امین، پایه گذار و سرپرست علمی دایره‌المعارف ایرانشناسی و مدیر گروه، ویراستار، مقدمه نویس و همکار ده ها دانشنامه است ، از آن جمله:
- پژوهنده، نویسنده و سراینده «شاهنامه امین : دانشنامه ایرانشناسی» در هفت مجلد که بخش منظوم آن نظیره و تکمله شاهنامه فردوسی است و بخش منثور آن یک دایره المعارف ایرانشناسی کامل, کاری در ردیف تاریخ تمدن ویل دورانت در خصوص حوزه تمدنی ایران بزرگ از آغاز تا پایان قرن چهاردهم هجری خورشیدی.
- مدیر گروه حقوق و فقه دانشنامه ایران زمین که از طریق سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با همکاری دکتر ناصر تکمیل همایون، دکتر علی بلوکباشی، دکتر علی صادق زاده وایقان و … نخست به صورت مطبوع و اکنون به صورت دیجیتالی تدوین و منتشر شده است.
- ویراستار و همکار «دایره المعارف تشیع» (مجلد نهم و دهم)، با تالیف نزدیک به یکصد مقاله، به ویراستاری احمد صدر حاج سیدجوادی، بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی، و نویسنده چندین مقاله مهم آن از جمله «سبزواری، حکیم حاج ملاهادی» و …
- همکار مولف با دانشنامه ایرانی ایرانیکا زیر نظر احسان یار شاطر
ویراستار و مقدمه نویس «دانشنامه تاریخ جهان» ترجمه دکتر محمود زنجانی، در سه مجلد به قطع رحلی، از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
- همکار مولف « دانشنامه جهان اسلام» زیر نظر غلامعلی حداد عادل از جمله مقاله « پادری (تبلیغ مسیحیت در قلمرو اسلام)»، «پامنار» و «تاجنامه».
- پژوهنده و نویسنده « دایره المعارف خواب و رویا» از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
- پژوهنده و نویسنده « دانشنامه شعر» از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
- ویراستار و مقدمه نویس «دایره‌المعارف فرش دستبافت» تالیف دکتر حسین تجدد، در دو مجلد به قطع رحلی، از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
- ویراستار و مقدمه نویس «دایره‌المعارف موجز علوم: مختصری از همه چیز» ترجمه دکتر محمود زنجانی، از انتشارات دایره‌المعارف ایرانشناسی.
- مترجم بخش های حقوق و فقه « دایره المعارف نوین جهان اسلام آکسفورد» از انتشارات دانشگاه آکسفورد به انگلیسی و ترجمه کامل آن به فارسی از سوی کتاب مرجع بنیاد دانشنامه جهان اسلام و نشر مستقل آن تحت عنوان «حقوق در جهان اسلام» از انتشارات چاپخش .
پرفسور امین و عضویت در مجامع علمی، حرفه ای و مردم نهاد
- ده سال نماینده ایران در موسسه بین المللی یکنواخت‌سازی حقوق خصوصی، International Institute for the Unification of Private Law (Unidroit) که این سمت را پس از او دکتر گودرز افتخار جهرمی و دکتر بیژن ایزدی نمایندگی کردند.
- عضو هیات مدیره و نماینده اسکاتلند در حرکت توسعه جهانی World Development Movement که بعد به World Justice Now برای مطالبه گری عدالت در سطح جهان و برای نوع بشر تغییر نام داد. امین در این سمت، همایشی بین المللی برای افزودن به کمک های بلاعوض کشورهای ثروتمند به کشورهای توسعه نیافته با سخنرانی جان اسمیت رهبر حزب کارگر در دانشگاه گلاسگو کلدونین برگزار کرد که بازتاب جهانی یافت.
- عضو هیات مدیره شعبه اسکاتلند موسسه پادشاهی روابط بین الملل (چتم هاوس) Royal Institute of International Affairs، موسسه ای که همه روسای جمهوری کشورهای معتبر جهان در آن سخنرانی کرده اند.
- عضو هیئت امنای انجمن حمایت از زندانیان خارج از کشور Prisoners Abroad،
- عضو شورای دبیری و هیئت تحریریه ده ها نشریه در پنج قاره جهان از جمله هفته نامه جبهه ( نشریه جبهه ملی در لندن به مدیریت احمد انواری)
- سرپرست علمی دایره‌المعارف ایرانشناسی.
- مدیر مجله حافظ.
- رییس انجمن ادبی ایران.
- وکیل پایه یک دادگستری در ایران و عضو کانون وکلای دادگستری مرکز.
- وکیل دادگستری در بریتانیا و عضو دانشکده وکلای دادگاه های عالی اسکاتلند Faculty of Advocates
- رئیس شورای سیاستگذاری همایش ملی سه بانوی پارسی سرا: رابعه بلخی، مهستی گنجوی و جهان خاتون شیرازی
- رئیس شورای عالی انجمن های ادبی کشور.
- عضو موسس و دبیرکل علمی پژوهشی بنیاد جهانی فارسی گستران سبزمنش (فعال در ۲۶ کشور جهان با همراهی محترم بسم الله شریفی افغانستانی موسس و دبیرکل اجرایی بنیاد)
- دبیرکل حزب ایران ( پس از فوت مهندس علیقلی بیانی)، رئیس سازمان حقوقدانان جبهه ملی (پس از ادیب برومند)، عضو هیئت رهبری و اجرایی جبهه ملی سامان پنجم (پس از ادیب برومند)، رئیس هیئت اجرایی جبهه ملی سامان ششم (متشکل از دکتر هرمیداس باوند، دکتر علی رشیدی، مهندس کورش زعیم، گیتی پورفاضل، علی شجاع، ناصر کمیلیان، دکتر حمید شمس و …)
- دانشمند جهانی و استاد ارشد مدعو دانشگاه مطالعات خارجی پکن در جمهوری خلق چین.
- عضو شورای علمی/هیئت رئیسه ده ها همایش علمی، دانشگاهی و حرفه ای در پنج قاره جهان.
- مهمان افتخار ghest of honour در همایش دانشگاه گواهاتی هند
- شخصیت مرجع source person در دانشگاه گواهاتی هند
- سابقه استاد راهنما، استاد مشاور و داور در بیش از صد و پنجاه پایان نامه دکتری و ارشد در دانشگاه های غرب و شرق جهان
- سابقه سردبیری مجله های کلک، ایرانمهر، پروین و حافظ که همه به دلیل نوشتن سرمقاله های سردبیر در حمایت از آزادی، مردم سالاری و حقوق بشر توقیف شدند. پس از لغو مجوز مجله حافظ، با بیست هزار نامه و طومار اعتراض به لغو مجوز، به نشر خود ادامه داد، اما در نهایت سردبیر حافظ به دادگاه احضار و به دلیل نافرمانی مدنی به جریمه محکوم شد.
- عضویت در شورای علمی ده ها مجله علمی، پژوهشی، ترویجی و ادبی از جمله: دو ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی در ایران، فصلنامه حقوق نفت و گاز آکسفورد در انگلستان، فصلنامه حقوق بین‌الملل و تطبیقی در هند و …
