دولتمند خالف (خال‌اُف) سال ۱۹۵۰ در روستای داغستان ناحیهٔ شورآباد تاجیکستان در خانواده‌ای کشاورز و اهل فرهنگ به دنیا آمد و ۲۹ بهمن ۱۴٠۲ در هفتاد و چهارسالگی به علت ابتلا به سرطان در دوشنبه تاجیکستان درگذشت.
نخستین کنسرت دولتمند خال‌اُف سال ۱۹۶۳ در سن ۱۳ سالگی از تلویزیون سراسری شوروی پیشین پخش شد و رفته‌رفته به مهمترین استاد آواز تاجیکی بدل شد. او از شعرهای مولوی، صائب و شاعران کلاسیک پارسی در کارهایش استفاده می‌کرد و آهنگ‌ها و آوازهای او حالت صوفیانه دارند. ژاک شیراک نشان طلایی کشور فرانسه را به‌دلیل استفاده از شعرهای مولوی به دولتمند اهدا کرد.
دولتمند بزرگ‌ترین فلک‌سرای تاجیکستان بود که علم موسیقی را نیز در مدرسهٔ موسیقی و دانشگاه هنر تاجیکستان آموخته و به همین دلیل با موسیقی جهان آشنایی داشت. او به واسطهٔ همین آشنایی گاه دست به نوآوری‌هایی در اجراهایش می‌زد و با این کار سعی می‌کرد توانایی‌های موسیقی تاجیکستان را نشان دهد.
دولتمند همان‌گونه که به موسیقی اصیل تاجیکستان و اشعار مولانا پایبند بود، از شعرهای شاعران معاصر نیز استفاده می‌کرد و حتی با ارکسترهای سمفونیک و گروه کر نیز کنسرت می‌گذاشت.
دولتمند رهبر گروه «فلک» تاجیکستان بود که از سوی دولت حمایت می‌شد.
او «شش‌مقام» را در کنسرواتوار موسیقی دوشنبه در تاجیکستان آموخته بود و از سازهای سنتی تاجیکستان شناخت داشت.
بیشتر بخوانید
او بارها به ایران سفر کرد و اجراهای گوناگونی را در این کشور از جمله در تلویزیون داشت. چند آلبوم از گزیده کارهای او در ایران منتشر شده است. صدای دولتمند در ایران طرفداران زیادی دارد.
موسیقی تاجیکستان شامل شش مقام و فلک‌سرایی است. فلک موسیقی مردمی است که سال‌هاست آوازهای آن که قرن‌ها سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و اجرا می‌شود.
