دست‌فروشی دافعه یا جاذبه گردشگری

0 72

دست‌فروشی یک واقعیت بازار و شهر ایرانی است

دست­‌فروشی پدیده­ای است که در ایران سابق‌ه­ای طولانی دارد، به طوری که می­‌توان گفت دست‌فروشی یک واقعیت بازار و شهر ایرانی است که نمی­‌توان آن را نادیده انگاشت. اما در دهه اخیر به دلیل بحران اقتصادی در کشور به پدیده­ای بحث برانگیز تبدیل شده است. کهن شهر همدان  نیز که با دارا بودن جاذبه‌­های گردشگری و تاریخی فراوان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران شناخته می­‌شود، با مشکلات ناشی از این پدیده مواجه است. دهکده ورزشی توریستی گنجنامه، یکی از طرح­های گردشگری استان بوده و قرار بوده سهم به‌سزایی در رونق گردشگری استان داشته باشد اینکه چه مقدار به این هدف رسیده مقوله دیگری است اما با توجه به اینکه اولویت اول توسعه همدان گردشگری است، انتظار می­رود با حمایت و ایجاد فضای مناسب برای به فعالیت رساندن ظرفیت­‌های بالقوه جاذبه­‌های گردشگری موجب رونق و توسعه گردشگری استان شود.

اعتراض بسیاری از شهروندان همدانی به آلودگی محیط زیستی گنجنامه

این درحالی است که وضعیت اشتغال­زایی، مشکلات و آلودگی محیط زیستی گنجنامه اعتراض بسیاری از شهروندان همدانی را برانگیخته است. حضور گسترده و بدون ساماندهی دستفروشان موجب شکل­گیری فضای نازیبا و نابه‌­هنجار گردشگری شده است. به طور مثال در بحث زیست محیطی وجود بلال فروشی­‌ها محیط را کثیف و منظر گردشگری را زشت می‌کنند. غافل از اینکه یکی از مهم­ترین کارکردهای دست‌فروشی کمک به سرزندگی شهری و جذب گردشگر است.

دستفروش‌­ها به عنوان جاذبه گردشگری

چنان که کشور ترکیه با ساماندهی و نظارت بر دستفروش‌­ها، از آن­ها با ارزش افزوده­ای، به عنوان جاذبه گردشگری استفاده می‌­کند یا شهر مدرنی مانند نیویورک دستفروشی را به مثابه مبلمان شهری خود پذیرفته است. به نظر می­رسد دستفروشی در صورتی که ساماندهی شود می­تواند به زیباسازی شهری کمک کند و حتی در ایجاد فضاهای امنیت شهری مؤثر باشد. می­‌دانیم که تنش موجود میان دست‌فروشان و مأموران شهرداری حاصلی جز درگیری ندارد. این درگیری­‌ها بر سر فضایی است که مأموران شهرداری را وادار می­‌کند با استناد به ماده ۵۵ قانون شهرداری­‌ها از کسب و کار آنها جلوگیری کنند.

دست‌فروشی

منازعه بر سر فضا

هم­چنین بخشی از تنش میان مردم و دست‌فروشان نیز منازعه بر سر فضاست. حضور بی نظم بساط گستران در گنجنامه در عبور و مرور افراد اختلال ایجاد کرده و راحتی و آسایش را از گردشگران می­‌گیرد. یکی دیگر از کارکردهای دست‌فروشی ایجاد اشتغال در شرایط نبود کار است. چنان که مشاهده می­‌شود، گاه افراد تحصیل کرده به این کار می­‌پردازند. دست‌فروشان علی­رغم فشارهای شدیدی که از طرف شهرداری به آنها وارد می­‌شود، بنا  به دلایلی به کار خود ادامه می­‌دهند. وضعیت اقتصادی کشور که به آنها امکان یافتن شغل دیگری را نمی دهد، مشکلات جسمی که فرد قادر به یافتن شغل دیگری نیست و یا اینکه افراد به راحتی درهر زمان از روز که بخواهند می­‌توانند به دستفروشی بپردازند.

لیل استقبال از دست‌فروشی

«آصف بیات» در کتاب «سیاست­‌های خیابانی» بیکاری، امکان کسب درآمد بیشتر و مستقل ماندن از مقررات سازمان­‌ها و نهادها را دلیل استقبال از دست‌فروشی می‌­داند و گاه درآمد بهتر آن نسبت به برخی مشاغل دیگر باعث تحریک وجذب اقشار مختلف به آن می شود.

هم چنین برخی افراد به عنوان شغل دوم آن را انتخاب کرده‌­اند یا برخی دانش­‌آموزان در فصل تابستان به این دست‌فروشی می­‌پردازند. دست‌فروشی ریه تنفسی طبقه کم درآمد است و شرایط مساعدی از لحاظ شرط هزینه برای طبقه کم برخوردار بوجود آورده است، دست‌فروشی این امکان را فراهم می­‌کند تا تولیدی­‌های کوچک باعرضه و فروش محصول خود امکان بقا و رشد یابند.

فرصت مناسبی برای عرضه محصولات صنایع دستی ارزشمند و بومی استان و محصولات خانگی است که می‌­تواند خانواده‌­های بسیاری را از خط فقر و خطر یأس و پیامدهای اجتماعی آن نجات دهد. اما متأسفانه شرایط حاکم حکایت از بی­توجهی به صنایع دستی همدان دارد. به طوری که شاهد فروش اقلام چینی و صنایع دستی این کشور در مکان­‌های تاریخی و گردشگری هستیم و بازار گنجنامه را کالاهای چینی فراگرفته است. با توجه به تجارب جهانی دراین زمینه، به دست‌فروشی نه همچون یک تهدید بلکه باید به مثابه یک فرصت نگریست.

دست‌فروشی در قالب صنف

انتظار می­‌رود دستگاه‌­های اجرایی به جای سرکوب دست‌فروشان به ساماندهی مناسب و به رسمیت شناختن این قشر بپردازند. سازماندهی دست‌فروشی در قالب صنف، برگزاری شب بازارها و روز بازارها در مکان­‌ها و ساعت­های خاص می­تواند به حل این پدیده یاری رساند. پیش از این فضاهایی به منظور سازماندهی دستفروشان در محوطه احداث شده است، اما آنان با این استدلال که دسترسی به مشتریان را از دست می­‌دهند از استقرار در مکان­‌های تعبیه شده خودداری می­‌کنند.

دلیل عدم استقبال، عدم مشارکت دست‌فروش­‌ها در فرآیند برنامه­‌ها برای ساماندهی است. واقعیت این است که مسائل اقتصادی-اجتماعی بسیار پیچیده هستند و در گام نخست لازم است دست‌فروشان شناسایی و بانک اطلاعاتی از آنها تهیه شود و در گام بعدی راهکاری برای ساماندهی آنها پیش بینی شود.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.