گفتگو با رضا افشاری، بازیگر «آژیرک‌های قرمز»، «عروسی ننه غلام»، «کیک با طعم لبخند» و «شازده کوچولو»
رضا افشاری متولد ۱۳۲۸ در شهر همدان است که در آثار نمایشی بسیاری همچون «آژیرک‌های قرمز»، «عروسی ننه غلام حسین»، «کیک با طعم لبخند» و «شازده کوچولو» و همچنین فیلم‌های سینمایی متعددی بازی کرده است. در ادامه به گفتگو با این هنرمند همدانی می‌پردازیم.
چه شد که به تئاتر علاقه‌مند شدید و از چه زمانی این حرفه را شروع کردید؟
از دوران مدرسه به کارهای نمایشی علاقه‌مند شدم. با دوستان نقش‌های یک نمایش را بین خودمان تقسیم و کار می‌کردیم. به این دلیل تئاتر را انتخاب کردم که برای جامعه مفید باشم و بتوانم با استفاده از نمایش، مردم را نسبت به موضوعات روز آگاه کنم.
کار نمایش را از سال ۱۳۴۸ در دوره‌های فرهنگ و هنر شیراز آغاز کردم که شامل دوره‌های فن بیان، پانتومیم و لب‌خوانی بود. هم‌زمان در خدمت سربازی در تیپ ۵۵ هوابرد همراه با مجید افشاریان، شروع به کارهای نمایشی کردیم.
دلیل این که بیشتر کارهای طنز انجام می‌دهید، چیست؟
چون در طنز تمامی موضوعات را می‌شود گفت و درد جامعه را بیان کرد. خداوند این نعمت طنز را به من داده و از خدا خواستم تا زمانی که زنده هستم، لبخند را به روی لب مردم بیاورم. از طرف دیگر در کارهای طنز می‌شود از همه چیز گفت. یک کمدی‌کار می‌تواند در روی صحنه درد دل خودش را بیان کند تا مردم بفهمند آن درد چیست. ما کارمان این است که در روی صحنه مردم را تا آنجا که می‌توانیم راهنمایی کنیم.
ازآثار نمایشی‌ای که کار کردید، بگویید.
درباره نام آثار نمایشی حضور ذهن ندارم. ولی از سال ۱۳۵۷ که انقلاب شد، به همراه بهروز خانلر، آقای جعفری و بقیه دوستان تصمیم گرفتیم تلویزیون را راه بیندازیم. همچنین کارهای نمایشی سپاه را ما راه انداختیم. نمایش‌هایی که در ادارات جا افتاده، ما برگزار کردیم. من اولین کسی بودم که در میدان میشان در ساعت اولیه صبح در پناهگاه دوم کوه میشان همراه با دو بازیگر دیگر برنامه نمایشی اجرا می‌کردم. از تمام استان‌ها می‌آمدند و تشویق می‌کردند. این نمایش ها را به همراه ناصر صفا و سعید محمودیان اجرا می‌کردیم
بهترین آثاری که خودتان دوست داشتید، کدام بوده است؟
سال گذشته در جشنواره بین‌المللی عروسکی تهران – مبارک در نمایش «شازده کوچولو» به کارگردانی مرضیه درخشان‌نیا حضور داشتم. بهترین نقشی که اجرا کردم، در این نمایش در نقش شاه بود. برای نمایش «شازده کوچولو» به‌عنوان بهترین بازیگر کشور شناخته شدم. همچنین نمایش‌های جبهه‌ای زیادی انجام دادم و فیلم‌هایی را با افرادی مثل مرحوم جمشید مشایخی، مجید مظفری و مهران رجبی بازی کردم.
-به‌عنوان یک پیشکسوت، جایگاه پیشکسوتان را چگونه می‌بینید؟
آن‌طور که باید برای پیشکسوتان ارزش قایل نمی‌شوند. ولی گاهی احوالپرسی انجام می‌دهند. مخصوصا در جشنواره کودک امسال، مدیرکل ارشاد همدان جویای احوال ما بودند.
در هنر نمایش هر کسی بعد از چند دوره بازیگری به سمت کارگردانی می‌رود. شما چرا به این سمت نرفتید؟
دو نمایش کار کردم و به دلیل بی‌معرفتی لغو شد که مجبور شدم پول بازیگرها را بدهم. چند نمایشنامه هم نوشتم که به دلایلی رد شد.
آخرین کارتان چه بوده و در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟
آخرین نمایشم، نمایش «شازده کوچولو» بود. در حال حاضر هم با آقای سعید شریفی‌نیا در صفحه اینستاگرام در حال تولید کلیپ‌های انتقادی هستیم که درد جامعه است.
توصیه‌تان به جوانان علاقه‌مند به هنر نمایش چیست؟
بازیگری و نمایش، کار دومتان باشد. از کار نمایش پولی در نمی‌آید. همیشه به جوانان توصیه می‌کنم که کار اولتان را در اداره، شرکت یا مغازه درست کنید و بعدا به سمت هنر بیایید. مثلا همکاران خودم مثل محسن پورقاسمی، حامد ترابی و محمودی وثاق در اداره پست کار می‌کردند و به جز هنرمند بودن به کار اداری هم مشغول بودند. در آخر به جوانان توصیه می‌کنم مطالعه را هرگز فراموش نکنند.
کسری گماریان
