مراسم یادبود قربانیان بانک کشاورزی همدان
مراسم یادبود قربانیان بانک کشاورزی، هم‌زمان با سی‌وپنجمین سالروز این حادثه دردناک، روز سه‌شنبه ۲۳ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۶ در آرامگاه بوعلی سینا، سالن اجتماعات بانک کشاورزی برگزار شد. در این نشست که هفته‌نامه «همداننامه» و بانک کشاورزی بانی برگزاری آن بودند، جمعی از بستگان جان‌باختگان فاجعه، کارمندان و بازنشستگان بانک، فعالان فرهنگی و شهروندان، یاد و خاطره پنج قربانی این حادثه تلخ را گرامی داشتند. فاجعه ناگوار بانک کشاورزی در بامداد ۲۲ بهمن ۶۸ اتفاق افتاد. در این حادثه سه فرد به‌قصد سرقت وارد بانک کشاورزی شدند؛ اما پس از مقاومت “عبدالرحمان نفیسی” رئیس بانک برای تحویل اموال مردم، این افراد او را به همراه همسرش، فاطمه طاهریان، دو فرزندش، پیمان (۱۲ساله) و ایمان (۴ساله) نفیسی و حسین شکری، نگهبان بانک، به قتل رساندند.
در ابتدای این مراسم یادبود، محمودی، مجری برنامه، ضمن خوشامدگویی به میهمانان به این نکته اشاره کرد که امروز گرد هم جمع شدیم تا سی و پنجمین سالگرد شهادت شهدای بانک کشاورزی، شهدای مدافع بیت‌المال را گرامی بداریم. وی در ادامه افزود: «امیدوارم همه ما از این شهدای گران‌قدر الگو بگیریم، مروج فرهنگ فداکاری، رشادت و دفاع از بیت‌المال باشیم و این فرهنگ را به‌عنوان یک الگو در بین جوانانمان، سازمان‌های دیگر و آحاد مختلف مردم ایجاد کنیم.»
گذشتن از خود، همسر و فرزندان برای اموال مردم
بابک کلانتری، مدیر شعب بانک کشاورزی استان همدان، نخستین سخنران مراسم یادبود قربانیان بانک کشاورزی بود. کلانتری با تاکید بر این موضوع که می‌توان به رخداد بهمن‌ماه سال ۶۸ در محل بانک کشاورزی همدان از دو جنبه نگاه کرد، گفت: «از طرفی این حادثه، حادثه‌ای بسیار تلخ و ناگوار است. به‌گونه‌ای که باوجود گذشت سی‌وپنج سال، همچنان یادآوری آن خاطره، کام همه را تلخ می‌کند و موجب تاثر همه، حتی افرادی که از نزدیک این عزیزان را نمی‌شناختند، می‌شود. اما از طرف دیگر، این اتفاق نشانگر رشادت، مسئولیت‌پذیری و دفاع جانانه از بیت‌المال بوده که نماد یک مومن تمام‌عیار است.»
در ادامه برنامه، مصطفی جمالی، یکی از بستگان عبدالرحمان نفیسی به بیان خاطره‌ای از او پرداخت و درباره این قربانی فاجعه سال ۶۸ گفت: « شهید نفیسی و خانواده محترمشان اوج صداقت و امانت داری بودند. جناب نفیسی به خاطر حفظ بیت‌المال، امانت داری و پاک بودن، از همسر، دو بچه و خون پاک خودش گذشت که تا ابد این صداقت و پاکی تعریف شده باشد.»
سخنران بعدی این مراسم، وحیدرضا جهان‌پور، از کارمندان بانک کشاورزی بود. جهان‌پور به این نکته اشاره کرد که تلاش کرده با ساخت کلیپی، دین خود را به قربانیان این حادثه ادا کند و یاد و خاطره این عزیزان پاس داشته شود. پس از پایان سخنان جهان‌پور، این کلیپ برای حاضران در برنامه به نمایش درآمد.
پس از گذشت ۳۵ سال همچنان دردناک
در ادامه نشست، مجری برنامه به نقش حسین زندی، چهره فرهنگی شهر همدان در برگزاری مراسم یادبود قربانیان بانک کشاورزی در چند سال گذشته تاکید کرد و گفت: «چند سال پیاپی بود که با حمایت و کمک آقای زندی و زحماتی که می‌کشیدند، این مراسم به نحو دیگری برگزار می‌شد. سال گذشته و امسال با حمایت مدیر بانک کشاورزی استان مقرر شد که این جلسه در سالن همایش‌های این بانک و با حضور همه شما عزیزان برگزار شود.» او سپس از حسین زندی دعوت کرد تا به بیان سخنانی درباره این حادثه بپردازد.
حسین زندی، سردبیر هفته‌نامه «همداننامه» در ابتدای صحبت‌هایش، ضمن تسلیت به خانواده‌های قربانیان و تشکر از همشهریان برای همراهی چندساله در برگزاری مراسم یادبود جان‌باختگان بانک کشاورزی، به این نکته اشاره کرد که بعد از گذشت سی‌وپنج سال از این فاجعه، همچنان صحبت‌کردن از آن دشوار است.
زندی در ادامه سخنانش به این سوال که چرا بعد از سی‌سال دوباره این اتفاق ناگوار را مطرح کرده، پاسخ داد و گفت: «ما همیشه وقتی از کنار بانک کشاورزی آرامگاه رد می‌شدیم، المانی را که جلوی بانک کشاورزی بود، می‌دیدیم و یاد آن فاجعه سال شصت‌وهشت می‌افتادیم؛ آن روز و اتفاق تلخ که همشهریان تا ماه‌ها بعد هم راجع به آن صحبت می‌کردند. حتی قصاص و اعدام آن جانیان هم نتوانست آب سردی روی داغ این عزیزان باشد.»
عضو خانه تشکل‌های میراث‌فرهنگی افزود: «در کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته‌تر وقتی چنین اتفاقی می‌افتد و فرد یا گروهی برای دفاع از اموال عمومی، منافع ملی و منافع مردم تلاش می‌کنند، هیچ‌وقت فراموش نمی‌شوند. برای آن‌ها المان طراحی می‌کنند، برنامه می‌گذارند، روز تعیین می‌کنند و یاد و خاطره‌شان را گرامی می‌دارند.»
شهر ما میزبان خوبی برای شهید نفیسی نبوده
زندی در بخش بعدی صحبت‌هایش به قهرمان بودن قربانیان این فاجعه تاکید کرد و گفت: «شخصیت‌هایی مثل شهید نفیسی، خانم طاهریان، بچه‌هایشان و آقای شکری، قهرمان محسوب می‌شوند. فردی که می‌ایستد و می‌گوید اموال من را ببرید، ولی دست به اموال عمومی نزنید؛ تفاوتی با کسی که از وطنش دفاع می‌کند، ندارد. این هم یک نوع دفاع از وطن است و گاهی بالاتر از آن. ولی متاسفانه ما این موضوع را فراموش کرده بودیم. من همیشه فکر می‌کردم که شهر ما میزبان خوبی برای شهید نفیسی نبوده و این اتفاق واقعا نباید در همدان تاریخی می‌افتاد.»
در ایرانِ امروز، افرادی همچون شهید نفیسی را کم داریم
حسین زندی در ادامه در پاسخ به انتقاد افرادی که می‌گویند یادآوری این حادثه ناگوار باعث ایجاد ذهنیت منفی نسبت به همدان می‌شود، گفت: «ده سال دیگر، بیست سال دیگر یا پنجاه سال دیگر، خیلی از ما ممکن است در این دنیا نباشیم؛ ولی این اتفاق، این خاطره و این تاریخ حتما هست و نباید فراموش شود. چون قهرمان‌هایی در این کشور و در این شهر زندگی می‌کردند. به‌ویژه این روزها که رانت‌خواری، دزدی و اختلاس خیلی زیاد شده است، واقعا شهید نفیسی، خانواده عزیزشان و شهید شکری را کم داریم. در واقع ما اینها را فراموش کردیم که به این روز افتاده‌ایم. قهرمانانمان را از یاد برده‌ایم. نسل جدید دیگر قهرمانی ندارند. یا قهرمان‌های کره‌ای و غربی است یا که واقعا قهرمانی نیست. درحالی‌که شخصیت‌هایی مثل شهید نفیسی الگوهایی هستند که نباید فراموش شوند.»
لزوم ساخت میدانی با یادمان قربانیان بانک کشاورزی
سردبیر هفته‌نامه «همداننامه» در بخشی از سخنانش به این موضوع اشاره کرد که کشورهای غربی و حتی کشورهایی مثل ترکیه از چنین اتفاق ناگواری برای تنویر افکار عمومی و معرفی شهر و شاخصه‌های انسانی و همچنین به‌عنوان یک جاذبه گردشگری استفاده می‌کنند؛ گردشگران را به محل بناهای یادمانی می‌برند، این قهرمانان را معرفی می‌کنند و می‌گویند که ما در شهر، استان و کشورمان چنین قهرمان‌هایی داشته‌ایم.
زندی در ادامه افزود: «المانی که در محوطه بیرونی بانک کشاورزی قرار دارد، در شأن این شهیدان نیست. اما نمی‌شود فقط از بانک کشاورزی انتظار داشت. در این شهر این اتفاق افتاده است. شهرداری و استانداری چه‌کار کرده‌اند؟ چرا یک میدانی که المان شاخصی برای این شهدا در آن باشد، نمی‌سازند؟» این صحبت‌ها با تشویق حاضرین در مراسم همراه شد.
زندی در پایان صحبت‌هایش ضمن تشکر از تلاش‌ها و همکاری مسئولین بانک کشاورزی برای برگزاری این مراسم و همچنین خانواده‌های جان‌باختگان و حاضرین برای همراهی‌شان، ابراز امیدواری کرد که با پیشنهاد و کمک بانک کشاورزی و همکاری شهرداری، شورای شهر و استانداری، محلی را برای معرفی بهتر این قهرمانان داشته باشیم.
پایان‌بخش مراسم یادبود قربانیان بانک کشاورزی، رونمایی از یادمانی به همت بانک کشاورزی استان همدان برای این قربانیان با همراهی حاضران برنامه بود.
- نجوا کندری
- عکس محمد خانجانی
